تبادل
لینک هوشمند
سازمانهای امروزی در جهت جهانی شدن رقابت می كنند كه این رقابت به سطوح بی سابقه ای منجر شده است. بازارهای رقابت جهانی ، سازمانها به یافتن راه حلهای كاری بهتر با ساختارهای انعطاف پذیر و قابل اطمینانی نیاز دارند. بسیاری از زیرساختارهای سازمانی و تشكیلاتی توسط سیستم های اطلاعاتی (كه فرایندهای كاری را بطور مستقیم و یا غیر مستقیم در جهت رشد و ابقاء سازمان پشتیبانی می كنند) توانمندتر شده اند. با اداره مؤثرتر این فرایندها مزایای رقابتی می توانند از طریق كاهش هزینه ، افزایش تولید و بهبود سرویس دهی مشتریان حاصل شوند. در دو دهه گذشته گرایش خاصی به راه حلی متمركز كه فرایندهای كاری را بهبود می دهند ایجاد شده است. این راه حل عبارت است از :
برنامه ریزی منابع سازمان Enterprise Resource Planning (ERP)سیستمهای ERP حول تفكر برنامه های كاربردی پیش ساخته تكامل یافته اند. فروشندگان ، برنامه های كاربردی را برای هر بخش خاصی از صنایع تولید كرده و سازمانها ، برنامه های كاربردی را مطابق با نیازهایشان خریداری می كنند. در این برنامه های كاربردی مدلهای گردش كار جاسازی شده اند. همچنین برنامه های كاربردی آماده بمنظور برخی انعطاف پذیری ها در پیكر بندی و شكل دهی فرایندهای كاری ، مورد استفاده قرار میگیرند. هر یك از برنامه های كاربردی در بردارنده داده ها و اطلاعاتی می باشندكه بواسطه این اطلاعات فرایندهای سازمانی را كنترل می نمایند. بمنظور بایگانی بهتر یا بعبارتی متناسب با سازمانهای اجرایی غالباً برنامه های كاربردی نیاز دارند تا بواسطه تنظیم و بكارگذاری هزاران پارامتر ، در خور سازمانهای مورد نظر باشند.
در سیستمهای ERPمعمولاً مدل گردش كار در نرم افزار برنامه كاربردی جاسازی می شود. به منظور شكل‌دهی فرایند گردش كار ، بیشتر پارامترهایی كه ERP دارد به طرق مختلفی انعطاف پذیر است.
به عبارت دیگر سیستمهای ERP جهت خودكاركردن وظایف كاری پدیدآمده اند و راه حل داده ای (اطلاعاتی) یكپارچه ای در سرتاسر زیرساختار سازمانی ارائه می دهند. سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان ، سیستم های اطلاعاتی پیكره بندی شده ای می باشند كه اطلاعات و فرایندها مبتنی بر اطلاعات را در داخل و در میان نواحی وظیفه‌مند درسازمان یكپارچه می‌كنند.
بطور متداول شركتها به جهت برآوردن نیازهای هر یك از سیستم های وظیفه‌مند نظیر حسابداری ، خرید ، برنامه ریزی و موجودی ، برنامه های كاربردی كامپیوتری مجزایی ایجاد می‌كنند. چنین سیستم هایی درون جزایر متناقض اطلاعاتی رشد می كنند؛ بنابرین تحكیم و اتحادشان ممكن نمی‌باشد.
در نتیجه راه حل سیستمهای ERP توانایی اداره كردن را فراهم كرده و اطلاعات و سرویسهای دپارتمانهای سرتاسر یك سازمان یكدست را یكپارچه می نمایند. این راه حل به سازمانها اجازه می‌دهد كه تمام منابع‌شان را بهتر اداره كنند و بدینوسیله بواسطه یكپارچگی تمام اطلاعات در میان فرایندهای كاری مختلف هزینه ها را كاهش داده و كارایی را افزایش دهند.
●سیر تكاملی ERP
از لحاظ تاریخی مبدأ و منشا سیستمهای ERP می تواند با برگشت به دهه ۶۰ میلادی دنبال شود در آن زمان تمركز سیستم های اطلاعاتی بطور عمده بر اداره كردن سنتی موجودیها بود. در دهه ۷۰ میلادی سیستمها بر برنامه ریزی احتیاجات مواد (MRP) Material Requirement Planning متمركز شدند. در دهه ۸۰ میلادی تفكر و مفهوم (MRPII) Manufacturing Resource Planning بوجود آمد كه شامل بهینه سازی فرایندهای تولیدی كل كارخانه می باشد.
پیشرفتهای تكنولوژی نوین، توسعه سیستم های نرم‌افزاری جهت اداره كردن واحدهای وظیفه‌مند را آسان كرده‌اند و اجرای مدلی مفهومی را ممكن ساخته‌اند. به این مدل معماری و چارچوب یكپارچه كه سیستمهای اطلاعاتی سازمان را شرح می دهد؛ می‌توان بعنوان بذر(دانه) سیستم های ERP نگریست. سیستمهای ERPمختلف رایج در دسترس شامل موارد زیر می باشند :
SAP ، PeopleSoft ، Oracle ، Autres ، Baan بواسطه آنالیز سیر تكاملی تاریخی و بلوغ این سیستم ، می توان مشاهده كرد كه سیستمهای ERP در نتیجه یك سیر صعودی روان ، با قاعده و پیوسته ای پدیدار گشته اند كه می توانند از سالهای ۶۰ تا اواسط سالهای ۹۰ با حكایات موفقیتهای بزرگ در سرتاسر جهان دنبال شده باشند. این سیر تكاملی مترقی (كه شامل سیستم های موجودی پایه ، MRP ، MRPII و تمدیدات MRPII می‌باشند) در جهت محصول با كیفیت عالی و قابل اعتماد در صنعت ، با اعتبار بالا ، جایگاه خوب در بازار و مزایای قوی بر فراز سیستم های رقابتی سوق داده شده اند.
●تعریف ERP
ابتدا تعاریف موجود از منابع مختلف را می‌آوریم :
۱. ERP یك سیستم اطلاعاتی قابل تغییر و تنظیم كه تمام قسمتهای مختلف و اطلاعات و فرایندهای آن شركت را یكپارچه می‌كند.
۲. ERP یك تفكر، فناوری و سیستمی برای مدیریت موثرتر تمام منابع در یك سازمان است كه این مدیریت از طریق اتوماسیون و یكپارچه كردن تمام فرآیندها و در نتیجه بالا بردن كارایی سازمان است.
۳. روشی برای برنامه‌ریزی و کنترل موثر تمامی منابع مورد نیاز برای دریافت، تولید، ارسال و پاسخگویی به نیازهای مشتریان، در شرکتهای تولیدی، توزیعی و خدماتی.
۴. ERP یك راه حل مبتنی بر فناوری اطلاعات است كه تمام منابع سازمان را توسط یك سیستم به هم پیوسته با سرعت، دقت و كیفیت بالا در كنترل مدیران سطوح مختلف سازمان قرار می‌دهد تا بطور مناسب فرآیند برنامه ریزی و عملیات سازمان را مدیریت نمایند.
و در نهایت :
(Enterprise Resource Planning) ERPسیستم جامعی است كه سعی در مدیریت موثرتر تمام منابع و یكپارچه‌سازی همه وظایف و بخشهای موجود در یك سازمان با استفاده از یك سیستم كامپیوتری واحد را دارد كه بتواند نیازهای خاص و ویژه این بخشها را برآورده سازد. این كار با استفاده از یك نرم افزار كامپیوتری انجام می‌شود كه بوسیله یك Database واحد ، امكان به اشتراك‌گذاری اطلاعات و ارتباط بخشهای مختلف را با یكدیگر برقرار می‌سازد. این نرم‌افزار از تعدادی ماژول نرم افزاری تشكیل شده است كه هر یك بخشی از وظایف موجود در شركت را بر عهده دارند. اغلب نرم افزارهای ERP آنقدر منعطف هستند كه شركتهای خریدار قادرند تعدادی از ماژولهای مورد نیاز و یا همه آنها را نصب و بكارگیرند.
●مزایای پیاده‌سازی ERP
ایجاد یكپارچگی سازمانی از بعد اطلاعاتی و افزایش سازگاری در اطلاعات موجود در سازمان.
استانداردسازی فرایندهای سازمانی بر اساس بهترین تجربیاتی كه شركت های عرضه كننده نرم‌افزار از سازمانهای مختلف به دست آورده اند.
مهندسی مجدد فرایندهای سازمانی و کاهش زمان انجام آنها.
تبدیل فرایندهای سازمانی از حالت ضمنی به حالت صریح ( به علت مهندسی مجددی که در فرایندهای سازمان صورت می پذیرد )
امكان نصب و راه اندازی سریعتر سیستمهای مرتبط با ERP در سازمان از جمله ماژولهای مختلف این نرم افزار و یا سایر نرم‌افزارهای كاربردی كه از طرف عرضه كنندگان ERP ارائه نشده و مخصوص آن سازمان هستند.
امکان و یا تسهیل توسعه سیستمها و تکنولوژیهای جدیداز جمله JIT، ABC و....
امکان ایجاد همکاری‌های تجاری، سرمایه گذاریهای مشترک، ادغام و.. برای سازمانها با هزینه کمتر و بازدهی بیشتر و نتیجه بهتر.
تغییر تمرکز از برنامه نویسی كامپیوتری در سازمان به بهبود فرایندها
فراهم شدن زیر ساخت لازم به منظور پرداختن به SCM و CRM ، این دو مبحث در حال حاضر تبدیل به دو جزء جدایی ناپذیر ERP۲ شده اند.
توسعه زیر ساخت لازم به منظور وارد شدن به بحث e-Business.
یكپارچه سازی اطلاعات: بر خلاف سیستهای دیگر كه ممكن است هر یك از بخشهای مالی، فروش، تولید و... گزارشهای ضد و نقیضی در مورد فعالیتها و سهم خود در افزایش میزان درآمد شركت ارائه دهند،ERP به شركت كمك خواهد كرد كه اطلاعات مورد نظر را بصورت جامع و كامل از یك سیستم بدست آورد.
یكپارچگی اطلاعات در مورد سفارشات مشتریان :ERP كمك خواهد كرد تا سفارشات مشتریان از زمان دریافت سفارش از مشتریان، دریافت مواد اولیه از تامین كنندگان كالا برای تولید آن سفارش تا تحویل كالای تولید شده به مشتری و دریافت وجه آن بطور یكپارچه در یك سیستم نگهداری شود و به این ترتیب شركتها قادرند براحتی سفارشات را ردیابی كنند و هماهنگی لازم بین بخشهای مختلف شركت را ایجاد نمایند.
استاندارد سازی و سرعت بخشیدن به فرآیند تولید: سیستمهایERP با استاندارد سازی فرایندهای تولید و استفاده از یك سیستم كامپیوتری منسجم باعث صرفه جویی در زمان و افزایش بهره وری خواهند شد.
▪كاهش موجودی انبار:ERP با بهینه سازی فرآیند سفارشات و تولید محصول، باعث كاهش موجودی مواد اولیه و موجودی در جریان ساخت می‌گردد و همین امر موجب كاهش موجودی كالای ساخته شده در انبارها می‌شود. به بیان دیگرERP توانایی مدیریت زنجیره عرضه محصول(Supply Chain Management) را نیز فراهم می‌سازد.
استاندارد سازی اطلاعات مربوط به منابع انسانی شركت، صرفه‌جویی در زمان و جلوگیری از دوباره كاری.●سیستم های تشكیل دهنده ERP
سیستم های ERP شامل مجموعه‌های گوناگون و متعددی است كه یكپارچگی آنها اهمیت و ارزشی مضاعف را برای سازمان و شاخه های مختلف آن پدید می آورد :
مجموعه اطلاعات پایه سازمان
مجموعه اطلاعات پایه كنترل پروژه
مجموعه اطلاعات پایه تولید/ سرویس
مجموعه اطلاعات پایه لجستیك و تداركات
مجموعه اطلاعات پایه منابع انسانی
مجموعه اطلاعات پایه مالی
مجموعه زیر سیستم های لجستیك
مجموعه زیر سیستم های تولید
مجموعه زیر سیستم های مالی
مجموعه زیر سیستم های مدیریت منابع انسانی
مجموعه زیر سیستم های اطلاعات فنی
مجموعه زیر سیستم های اداری
لازم بذكر است كه این تقسیم بندی مطلق نیست و می تواند در سازمان های مختلف به تناسب نوع و وسعت فعالیت هایی كه در حال انجام است تغییر كند.
هر یك از این سیستم ها با یك پایگاه اطلاعات واحد در ارتباط است. و اطلاعات خود را با دیگر سیستم ها به اشتراك می‌گذارد. با توجه به نوع فعالیت (توزیع جغرافیایی) بزرگی و پیچیدگی سازمانی كه سیستمERP می‌خواهد در ان پیاده گردد، زیر سیستم های یك ERP تعیین می‌شود و با توجه به نیازهای سازمان عملیات انطباق (Customizing) صورت میگیرد. تا این مجموعه كلیه نیازهای عمومی و خاص انها را براورده سازد.و سپس آموزش و پیاده سازی انجام گیرد.
●معماری ERP
سیستم هایی كه ERP را در سطح كارخانه ها یا سازمانها پیاده سازی می‌كنند به صورت لایه ای پیاده سازی می‌شوند. بنابراین یك نرم افزار كه ERP را در سطح یك كارخانه یا سازمان پیاده‌سازی می‌شود باید عملیات زیر را Support كرده و قسمتهای زیر را یكپارچه كند :
۱. كنترل مالی (Inventory Control)
۲. صورت حساب مواد (Bill Of Material)
۳. برنامه ریزی نیازمندی ها (Requirements Planning)
۴. حساب هزینه ها (Cost Accounting)
۵. برنامه ریزی بودجه (Budgeting)
۶. خرید و دریافت (Purchasing / Receiving)
۷. سفارش فروش و حمل (Sales Order / Shipping)
۸. عملیات هر روند (Work in Process)
۹. مدیریت تولید (Production Management)
۱۰. كنترل سطح كارخانه (Shop Floor Control)
۱۱. سر برنامه تولید (Master Production Schedule)
۱۲. پیگیری پروژه (Project Tracking)
۱۳. حسابهای قابل دریافت (Accounts Receivable)
۱۴. معین عام (General Ledger)
۱۵. حسابهای قابل پرداخت (Accounts Payable)
۱۶. انبار و توزیع (Warehouse / Distribution)
۱۷. مشخصه های بارز سیستم (System Highlights)
هر یك از قسمتهایی كه در بالا اشاره كردیم خود به قسمتهای مختلفی تبدیل می‌شوند.
●مختصری در مورد MRP, MRPII (از زیرسیستمهای ERP)
قبل از پرداختن به ERP لزوم شناختی مختصر از سیستمهای قبل از آن كه پایه و اساس ERP بر آنها استوار است امری ضروری بنظر میرسد. در كل MRP, MRPII, ERP در رده سیستمهای برنامه ریزی طبقه‌بندی می‌شوند.
●(Material Requirement Planning) MRP
یك سیستم اطلاعاتی است كه برای برنامه ریزی مواد مورد نیاز برای تولید و بعبارت دیگر اقلام مشخص شده در سربرنامه (MPS : Master Production Schedule) تولید بكار می‌رود.
●اساس كار
▪ به صورت Backward از MPS شروع و نیازمندی‌های هر جزء را تعیین می‌كند.
▪ ورودی ها :
۱. سربرنامه تولید (MPS : Master Production Schedule)
۲. صورت حساب مواد (BOM : Bill Of Materials)
۳. پایگاه داده مالی (Inventory Database)
۴. زمانبندی مدیریتی (Lead Times)
▪خروجی ها :
۱. برنامه ریزی مواد مورد نیاز به صورت كامل مشخص می‌گردد كه ممكن است به تولید یا خرید آنها منجر شود.
۲. تعیین اینكه چه چیزی را به چه اندازه و چه موقع سفارش دهیم. (یا تولید كنیم)
۳. تعیین اولویت ها جهت برنامه ریزی موجودی ها ، ظرفیت مورد نیاز
▪نكته مهم : برنامه MRP عملیات پیش‌بینی ، ثبت سفارشات و... نیست بلكه قسمتی از مجموعه ساخت و تولید است.
●MRP در محیط ERP
(Manufacturing Resource Panning) MRPII
▪ یك توسعه از MRP
▪برنامه ریزی كل منابع مورد نیاز برای اجرای یك Business
عملیات و محدوده كاری MRPII
۱. پیش‌بینی (Forecasting)
۲. قابلیت ثبت درخواست مشتری
۳. برنامه ریزی تولید (Production Planning / master production scheduling)
۴. ساختار تولید (Production Structure / Bill of material processor)
۵. كنترل مالی (Inventory Control)
۶. MRP
۷. برنامه ریزی ظرفیت (Capacity Planning)
۸. كنترل سطح كارخانه‌ای (Shop Floor Control)
۹. برنامه خرید (Purchasing)
۱۰. حسابداری (Accounting)
۱۱. تحلیل مالی (Financial Analysis)
●مزایا و معایب سیستمهای MRP
▪مزایا :
۱. تاكید و اهمیت بر روند و صورت حساب مواد (Bill Of Material)و مستقل بودن از درخواست
۲. تاكید و اهمیت بر ساختار اطلاعاتی
▪معایب :
۱. مواد گرا بودن آنها به جای روند گرا بودن آنها (Material Oriented, not process oriented)
۲. No capabilities to deal with uncertainty
۳. مشخصات كامل محصول باید قبلا آماده شده باشد.
۴. یك روش ثابت می‌باشد بجای اینكه وابسته به حالتهای زمانهای مدیریتی (Lead Times)باشد.
۵. برنامه‌ریزی ظرفیت محدود نیست. (No finite capacity planning)
از نقص های دیگر MRP می‌توان به موارد زیر اشاره كرد :
▪ركوردهای كامپیوتری نادرست : یعنی MRP نمی‌تواند بعد از تثبیت كاری انجام دهد.
▪ غیر واقعی و تصوری بودن سر برنامه تولید : یعنی بعد از تثبیت آن امكان بهبود وجود ندارد.
▪ فقدان یك مدیریت بالاتر (Lack of top management involvement)
▪ ناپسندیده بودن و یادگیری سخت آن برای كارمندان
سیستمهای MRP از ابزار اولیه و اصلی برای ساخت و Monitor كردن برنامه كنترل تولید به حساب می‌آید و در حقیقت یك تصویر زمانبندی شده و برنامه ریزی شده از نیازمندی ها و درخواستها ارائه می‌دهد. در سیستمهای امروزی MRP در دل این سیستمها قرار دارد و باعث توازن بین تولید و عرضه می‌شود و عملیات مالی در سازمان را منظم می‌كند و یكی از بخشهای اصلی سیستمهای امروزی محسوب می‌شود.
دامون نقابت شیرازی
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
