معرفی ويندوز 2000 و 2003

ماکروسافت و سيستم عامل ويندوز دارای يک تاريخچه طولانی می باشند . ويندوز در ابتدا بعنوان يک محيط گرافيکی عملياتی ارائه گرديد . مهمترين ويژگی ويندوز در آن دوران ، ارائه پتانسيل ها ی لازم بهمراه انعطاف مناسب در مقايسه با سيستم عامل MS-DOS ، بود . ويندوز ، بسرعت رشد و درادامه نسخه های متفاوتی از آن در اختيار کاربران قرار گرفت . ماکروسافت ، اولين نسخه مبتنی بر سرويس دهنده ويندوز را در سال 1990 و با نام Windows NT 3.1 ؛ ارائه نمود. بتدريج و طی ساليان بعد ( تقريبا" هر دو سال يک نسخه ) ، نسخه های متفاوتی از ويندوز عرضه گرديد . در حال حاضر ما شاهد نسخه های متفاوت سرويس دهنده 2000 ويندوز و نسخه های بعد از آنان يعنی خانواده سرويس دهنده Windows .NET ، می باشيم .
در طی ساليان گذشته ، ماکروسافت نسخه های متفاوتی از سيستم های عامل سرويس دهنده را بمنظور تامين نياز های کاربران طراحی و ارائه نموده است . اولين نسخه جديد در اين رابطه به معرفی نسخه Windows NT Server 4.0 ( نسخه Enterprise ) بر می گردد . بدعت ماکروسافت در ارائه ويرايش های متفاوت برای محيط های خاص ادامه يافت و وهمانگونه که می دانيد در ويندوز 2000 ، ما شاهد ارائه سه نسخه متفاوت ( نسخه سرويس دهنده ) و در Windows .NET Server 2003 ، ما شاهد ارائه چهار نسخه متفاوت در اين زمينه می باشيم . شناخت پتانسيل های هر نسخه بهمراه تفاوت موجود بين هريک از آنان ، در زمان طراحی و بکارگيری هر محيطی که از سرويس دهندگان NET Enterprise. ، استفاده می کند ، بسيار حائز اهميت خواهد بود. سرويس دهندگان NET Enterprise . ، که تعداد آنان به ده می رسد ، مسئول ارائه سرويس های اساسی در محيط های مبتنی بر ويندوز می باشند . هر يک از نسخه های ويندوز 2000 و NET Server . ، مجموعه ای از تکنولوژی های اساسی را ارائه داده که سرويس دهندگان NET Enterprise ، با آنان مرتبط خواهند شد ( از خدمات آنان بنوعی استفاده و خود مظهر يک سرويس و خدمات جديد برای کاربران خواهند بود) . در اين راستا لازم است که در ابتدا با ماهيت و توانائی های هر يک از نسخه های ويندوز که بنوعی زيربناء اوليه را برای سرويس دهندگان NET Enterprise . ، ارائه می دهند آشنا و در مرحله بعد با سرويس ها و تکنولوژی های اساسی ارائه شده توسط سسيتم عامل ويندوز ( نسخه های سرويس دهنده 2000 , 2003 ) نيز آشنا و در نهايت نحوه استفاده و ارتباط سرويس دهندگان NET Enterprise. با پتانسيل های ارائه شده توسط ويندوز را مورد مطالعه و بررسی قرار دهيم . در اولين بخش از مقالات فوق ، به بررسی توانائی و تفاوت بين هر يک از نسخه های ويندوز ( خانواده سرويس دهندگان 2000 و خانواده NET Server 2003 . ) ، خواهيم پرداخت .

خانواده Windows 2000 Server
سرويس دهندگان NET Enterprise . ، بر خلاف نام خود که ممکن است اين تصور را ايجاد نمايند که صرفا" نيازمند استفاده از Windows .NET Server 2003 می باشند ، می توانند بر روی خانواده بزرگ Windows 2000 Server اجراء گردند. لازم به يادآوری است که برخی از سرويس دهندگان NET Enterprise . ، نظير Exchange Server 2000 ، بر روی نسخه های Windows .NET Server 2003 ، اجراء نخواهند شد. برخی از سرويس دهندگان موجود NET Enterprise . ، همچنان بر روی نسخه ويندوز NT server 4.0 اجراء می گردند ، اين نوع سرويس دهندگان دارای ويرايش های خاصی می باشند که امکان استفاده از Active Directory را برای آنان فراهم می نمايد . تعداد نرم افزارها و محصولاتی که می توان آنها را بر روی Windows NT اجراء نمود ، بتدريج به سمت صفر ميل خواهد کرد. در اين مقاله فرض می شود که شما حداقل از نسخه Windows 2000 Server ، استفاده می نمائيد.

ويندوز 2000 دارای سه نسخه متفاوت سرويس دهنده است . تعداد نسخه های فوق را می توان از لحاظ فنی به چهار نسخه نيز تعميم داد .( در صورتيکه سيستم عامل سرويس گيرنده Windows 2000 Professional را نيز در نظر بگيريم ) . هر نسخه بمنظور اهدافی خاص طراحی و دارای مجموعه ای ازپتانسيل ها و قابليت های مختص بخود است . سه نسخه متفاوت سرويس دهنده 2000 ، بشرح زير می باشند :

نسخه استاندارد سرويس دهنده 2000 ، " Windows 2000 Server " ، ناميده می شود. نسخه فوق ، نسخه پايه سيستم عامل بوده و شامل تمامی قابليت ها و پتانسيل های لازم و مورد نياز سرويس دهندگان NET Enterprise . ، است . هر کامپيوتر مبتنی بر سيستم عامل Windows 2000 Server دارای ويژگی هائی نظير : يک کنترل کننده Domain مربوط به Active Directory و سرويس های ارتباطی شبکه است . نسخه فوق ، دارای محدوديت های مختص بخود است . حمايت از حداکثر چهار پردازنده و چهار گيگا بايت حافطه اصلی (RAM) ، نمونه هائی از محدوديت های نسخه فوق ، می باشد . زمانيکه برنامه ها اجراء می گردند به آنها يک فضاء ثابت حافظه و بميزان دو گيگا بايت نسبت داده می شود . در صورتيکه کامپيوتر دارای حافظه فيزيکی کمتری باشد ، سيستم عامل از فضائی بر روی ديسک که Swap file و يا page file ناميده می شود برای ايجاد حافظه مجازی، استفاده می نمايد .
نسخه دوم ، Windows 2000 Advanced Server است. اين نسخه، شامل تمامی ويژگی ها و پتانسيل های نسخه Windows 2000 Server بعلاوه امکانات اضافه ديگری است . نسخه فوق ، نيز دارای محدوديت های خاص خود است . حمايت از حداکثر هشت پردازنده و هشت گيگابايت حافظه ، نمونه هائی در اين زمينه می باشند . اين نسخه ، تغييراتی را درارتباط با مدل حافظه استفاده شده توسط برنامه ها، ايجاد نموده است . در اين راستا سه گيگابايت ارائه و صرفا" از يک گيگا بايت برای سيستم عامل ، استفاده می شود . بدين ترتيب ، برنامه های بزرگی نظير SQL Serevr ، از مزايای حافظه RAM بخوبی بهره مند خواهند شد . نسخه فوق ، همچنين دارای امکاناتی نظير : کلاسترينگ (Clustering ) و Network Load Balancing Service ، است . با اينکه اکثر سرويس دهندگان NET Enterprise . ، بصورت نسخه Enterprise Edition در دسترس می باشند ، ولی اين بدين مفهوم نيست که آنان نيازمند استفاده از نسخه Advanced Server می باشند . مثلا" Exchange Sever Enterprise Edition ، قادر به اجراء بر روی Windows 2000 Server است ( در چنين حالتی ، نمی توان از امکان کلاسترينگ Exchange استفاده گردد ، مگر اينکه آن را بر روی نسخه Advanced Server نصب نمود ) .
نسخه جامع و بسيار بزرگ ويندوز 2000 ، Windows 2000 Datacenter Server ناميده می شود. اين نسخه حداکثر شصت و چهار گيگابايت حافظه اصلی (RAM) و سی و دو پردازنده را حمايت می نمايد. نسخه فوق دارای تمامی قابليت های کلاسترينگ نسخه Advanced Server و ساير پتانسيل های استاندارد می باشد. از نسخه فوق ،در محيط هائی با قابليت های محاسباتی و عملياتی بسيار بالا، استفاده می گردد . علاوه بر آمار شگفت انگيز نسخه فوق در رابطه با ميزان حافظه و تعداد پردازنده ، ماکروسافت ادعا نموده است که زمان مفيد ( Uptime ) سيستم عامل فوق ، 99.999 % است . در صورتيکه قصد تهيه اين نسخه ويندوز را داشته باشيد ( بصورت قانونی ! ) و بدنبال قيمت آن می باشيد ، هرگز در اين راه موفق نخواهيد شد. چون شما نمی توانيد نسخه ای از آن را خريداری نمائيد . ماکروسافت، صرفا" نسخه فوق را به توليد کنندگان سخت افزار سرويس دهنده ( معمولا" OEM ناميده شده و اقتباس شده از Original Equipment Manufactures است) عرضه می نمايد . شرکت های توليد کننده ، پيکربند های خاصی را در رابطه با سخت افزار سرويس دهنده انجام و بمنظور سازگاری با DataCenter Server آن را بررسی ، تست و در ادامه سرويس دهندگان فوق ، به شرکت های متقاضی بهمراه سيستم عامل Datacenter Server فروخته می گردد .
سيستم و نحوه پشتيبانی Datacenter ، نسبت به ساير نسخه های ويندوز نيز متفاوت است . ماکروسافت حمايت فنی مستقيمی در رابطه با نسخه فوق را ارائه نمی دهد. در مقابل ، OEM ، کانال ارتباطی و پشتيبانی لازم را با مشتريان مربوطه ، برقرار خوادهد کرد. يکی از نکات مهم پشتيبانی Datacenter ، عدم مجاز بودن اعمال تغييرات و اصلاح پيکربندی سخت افزار سرويس دهنده ، بدون کسب مجوز لازم از OEM است .

خانواده Windows .NET Server 2003
Windows .NET Server 2003 ، آخرين نسخه های توليد شده در رابطه با محصولات ويندوز شرکت ماکروسافت ، بوده و نسخه بعدی خانواده Windows 2000 ، می باشند. تمام نسخه های Windows .NET Server 2003 ، شامل گزينه های رابط کاربرWindows XP و يا themes نمی باشند . اين بدين علت است که themes نيازمند منابع اضافه ای است و برای يک سرويس دهنده مناسب بنظر نمی رسد ، منابع را صرف انجام چنين عملياتی آنهم در رابطه با بخش رابط کاربر بر روی سرويس دهنده نمايد . بنابراين زمانيکه سيستم را با استفاده از ويندوز 2003 ، برای اولين مرتبه راه اندازی می نمائيد ، از اينترفيس آن تعجب نکنيد .( اينترفيس ويندوز 2000 را در مقابل اينترفيس جديد XP مشاهده ، خواهيد کرد) . خانواده Windows .NET Sever 2003 دارای چهار نسخه متفاوت است :

Windows .NET Server 2003 ,Web Edition ، يک نسخه مناسب ، سريع و ارزان ! برای پلات فرم مبتنی بر سرويس دهنده وب است .
Windows .NET Server 2003 ,Standard Edition ، که معادل Windows 2000 Server است .
Windows .NET Server 2003 ,Enterprise Edition . که معادل Windows 2000 Advanced Sever است .
Windows .NET Server 2003 ,Datacenter Edition . که معادل Windows 2000 Datacenter Server است .

ماکروسافت ، نام Windows .NET Server 2003 را دو مرتبه قبل از عرضه آن تغيير داده است . ( Windows 2002 به Windows .NET Server و سپس به Windows .NET Server 2003 ) . در ادامه ما همچنان از اسامی کوتاه نظير Windows .NET Standard Server نسبت به نام رسمی Windows .NET Server 2003 Standard Edition ، استفاده خواهيم کرد.

با معرفی Windows .NET Web Server 2003 ، ماکروسافت قانون ( بدعت ) مربوط به انتخاب يک نسخه بمنظور يک کار خاص را تغيير داده است . Windows .NET Standard Sever ، همچنان اولين گزينه برای اکثر برنامه ها است . Enterprise Server ، امکانات مناسبی را در رابطه با حافظه و کلاسترينگ ، اضافه نموده است .نسخه Datacenter همچنان در اختيار OEM گذاشته می شود(همانطور که دررابطه با ويندوز 2000 عمل می گرديد) . Windows .NET Web Server ، يک ايده جديد بوده و هدف آن رقابت در جهت ارائه يک سرويس دهنده وب با قيمت مناسب! با ساير توليدکنندگانی است که محصولات خود را نظير سيستم عامل و يا سرويس دهنده وب، بصورت رايگان در اختيار کاربران قرار می دهند ( لينوکس و Apache نمونه هائی در اين زمينه می باشند) . قطعا" رقابت با توليدکنندگانی که محصول خود را بصورت رايگان در اختيار قرار می دهند ، کار بيسار مشکلی ! بوده و می بايست برای آن تدابير خاصی انديشيده گردد . مثلا" قيمت 1,199 دلار برای هر نسخه از سرويس دهنده Windows 2000 Server ( شامل ده مجوز دستيابی کاربران ) ، يک قيمت رقابتی نمی باشد . Windows .NET Web Server ، بدنبال پرکردن اين خلاء رقابتی است . نسخه فوق در عين حاليکه برخی از ويژگی های ويندوز را ندارد ولی تمامی ويژگی ها و امکانات لازم و مورد نياز يک سرويس دهنده وب را بخوبی و با قيمت پائين ! ارائه می نمايد.
با اينکه تعدادی از سرويس دهندگان NET Enterprise . ، بصورت Enterprise Edition در دسترس می باشند ولی اين بدان مفهوم نيست که آنان به Enterprise Server نياز خواهند داشت . مثلا" SQL Server 2000 Enterprise Edition ، می تواند بر روی Windows .NET Standard Server ، نصب و اجراء گردد . در اين راستا امکان استفاده از SQL Server Clustering ، وجود نخواهد داشت ، مگر اينکه نسخه Windows .NET Enterprise Server ، نصب گردد .
Windows .NET Server ، نسخه های شصت و چهار بيتی خود را بمنظور حمايت از پردازنده جديد Itanium ، شرکت اينتل نيز ارائه نموده است . صرفا" نسخه های Enterprise و Datacenter بصورت 64 بيتی ، ارائه شده اند . کامپيوترهای Itanium که بر روی آنها Windows .NET Enterprise Server اجراء می گردد ، قادر به حمايت از شصت و چهار گيگابايت حافظه اصلی می باشند . بر روی کامپيوترهای فوق در صورتيکه نسخه Datacenter نصب شده باشد ، امکان استفاده از حداکثر 128 گيگابايت حافطه وجود خواهد داشت .
جدول زير تفاوت های موجود بين هر يک از نسخه های Windows .NET Server را نسان می دهد .

Datacenter Server	Enterprise Server	Server	Web Server	ويژگی
4 - way	2-way	خير	خير	کلاسترينگ
بلی	بلی	بلی	محدود	حمايت از VPN
بلی	بلی	بلی	خير	سرويس Internet Authentication
بلی	بلی	بلی	خير	Network bridging
Doamin member or Domain Controller	Doamin member or Domain Controller	Doamin member or Domain Controller	فقط Domain member	حمايت از Active Directory
خير	بلی	خير	خير	حمايت از Metadirectory Service
بلی	بلی	بلی	خير	حمايت از SharePoint team Service
بلی	بلی	بلی	خير	Removable & Remote Storage
بلی	بلی	بلی	خير	Fax Services
بلی	بلی	بلی	خير	Remote Installation Service
بلی	بلی	خير	خير	نسخه 64 بيتی برای کامپيوترهای Itanium
بلی	بلی	خير	خير	Hot -Add memory capacity
بلی	بلی	خير	خير	Internet Connection Firewall
بلی	بلی	بلی	محدود	حمايت از Public Key Infrastructure (PKI)
بلی	بلی	بلی	خير، فقط Remote admin	Terminal Service (Application Server mode)
64 گيگا بايت ------ کامپيوترهای Itanium حداکثر 128 گيگا بايت	32 گيگا بايت ------ کامپيوترهای Itanium حداکثر 64 گيگا بايت	4 گيگا بايت	2 گيگا بايت	حداکثر حافظه اصلی
حداقل : 8 حداکثر : 32	حداقل : 1 حداکثر : 8	حداقل : 1 حداکثر : 2	حداقل : 1 حداکثر : 2	تعداد پردازنده