شهرستان ابرکوه، يکي از شهرستانهاي استان يزد در مرکز ايران است كه در ناحيهاي كويري واقع شده و به دليل شرايط بد آب و هوايي و نامناسب بودن خاک، شهرها و آباديهاي کمي اطراف آن وجود دارد اما با همه اين شرايط نامساعد، يكي از ديرزيستترين درختان جهان در اين نقطه سر برافراشته است؛ «سرو ابركوه»...
مقايسه چند منبع معتبر، سرو سرافراز ابركوه را با تخمين 4 هزار سال طول عمر، در رديف دومين درخت كهن جهان قرار ميدهد. اين تك درخت تناور همه ناملايماتي را كه ميتوانست منجر به نابودي آن در اين شرايط سخت شود، سپري كرده و اكنون سبز و سرفراز به زندگي ادامه ميدهد. سرو ابركوه كه يك ذخيرهگاه ژنتيكي محسوب ميشود،
25 متر ارتفاع و 6/3 متر قطر تنه دارد و از سال 1382 بهعنوان اثر طبيعي ملي از آن حفاظت ميشود.
بد نيست بدانيد كه استان كويري يزد افزون بر غروب مسحوركننده، حياتوحش يكتا، بناهاي خشتي افسونگر و گنبدهاي فيروزهاي رنگش، مهد درختان ديرزيست ايران نيز است. اين استان حداقل 38 پايه از درختان كهن ايران را در خاك خود ميپرورد. از مهمترين درختان كهنسال استان ميتوان چنار كرخنگان شهرستان خاتم، چنار باجگان بافق، سرو چم در شهرستان تفت، سرو و چنار چكچك در اردكان و سرو خرو طبس را نام برد.
يک عضو موسسه تحقيقات جنگل و مرتع سازمان جنگلها مراتع و آبخيزداري معتقد است: «مديريت نادرست و اجراي پروژههاي عمراني نظير محوطهسازي، آسفالت و خانهسازي در مجاورت درختان ديرزيست، بقاي اين درختان را در استان يزد تهديد ميكند.» دكتر سودابه كروري ميگويد: «براساس تحقيقات انجام شده، تمام سروهاي كهنسال موجود در استان يزد از يك پايه مادري هستند؛ به اين معني كه از يك درخت تكثير شدهاند.»
درختان كهنسال ايران به استان يزد محدود نميشوند و آنهايي كه به عنوان اثر ملي طبيعي حفاظت ميشوند، عبارتند از: سرو ابركوه (يزد)، سرو هرزويل(گيلان)، سرو سيرچ (كرمان)، اُرْس سراني(خراسان شمالي)، صنوبر شيروان(خراسان شمالي)، سرو قرهباغ (خراسان شمالي)، سرو زربين سنگان (سيستان و بلوچستان).
در تاريخ پانزدهم اسفند سال جاري مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان شمالي، از ارسال پرونده 10 اثر طبيعي ديگر مربوط به درختان کهنسال و باارزش اين استان براي ثبت در فهرست آثار طبيعي ملي خبر داد. علي کاظمي با اعلام اين خبر به سبز پرس گفت: «اين درختان از انواع گونههاي پهن برگ و سوزني برگ شامل اُرْس ، «چنار»، «گردو»، «توت» و «سرو تبري» هستند که در ميان آنها درخت ارس «درتوم» با قدمتي حدود 1 هزار و 200 سال و درخت گردوي کهنسال «چپانلو» با قدمتي حدود 400 سال از سرآمدترين اين درختان هستند.» وي افزود: «اين درختان با توجه به اينکه در کهنسالي به سر ميبرند، داراي توان رويشي و ژنتيکي قوي هستند زيرا توانستهاند طي ساليان رشد انواع تنشهاي محيطي مانند طوفان، سيل، کمآبي و آفت را تحمل کنند و مسلما نهالهاي بهدست آمده از اين پايههاي کهنسال نيز ميتوانند همانند پايههاي مادري، داراي توان و قدرت رويشي بالايي باشند. كهنترين درخت جزيره كيش هم درخت لور يا انجير معابد جنب شهر باستاني حريره قرار دارد كه حدود 500 سال از عمر آن ميگذرد. در فرهنگ ايران و ديگر كشورها و تمام اديان درخت داراي احترام فراواني است. در دستورات ديني مسلمانان، شكستن يك شاخه درخت مانند شكستن بال فرشتگان دانسته شده و در دين زرتشت، اهميت توجه به محيطزيست و درختکاري بسيار زياد است. در تورات، کاشتن درختان به صورت يک فرمان تاکيد شده است.» از پيامبر خوشالحان، حضرت داوود نيز در كتاب زبور آمده است: «صديق چون درخت خرما خواهد شكفت و چون سرو آزاد لبنان نمو خواهدكرد.» در ادبيات ايران درخت سرو را مظهر آزادگي ميدانند.
نظرات شما عزیزان: